A harpy uzyn aýdylýan a sesine (aý, gutap, bagly) we gysga a sesine derek (tagma, açyk, takyr) ulanylýar.
E harpy e sesine derek (sen, bedew, geýim, demir, ýer, ýedi, eýe, eýer, çärýek, ezýet) ulanylýar.
I harpy uzyn (diş, miwe, ige, nire) we gysga (dil, pikir, kitap, iki) i sesine derek ulanylýar.
Uzyn aýdylýan i sesiniň soňundan ý sesi eşidilýän ýaly bolsa-da, olar edebi dilde ýazylmaýar.
miýwe, siýmap, niýre ýaly geplense-de, miwe, simap, nire ýaly ýazylýar.
Sözüň soňunda uzyn aýdylýan i sesinden soň ý harpy ýazylýar: iý, diý. Türkmen sözlerinde bularyň yzyna goşulma goşulanda hem, ý düşürilmän ýazylýar: iým, diýmek.
O harpy uzyn (borç, odun, don, dodak) we gysga (oglan, orak, dogan) o sesine derek ulanylýar. Ol türkmen dilinde sada sözleriň diňe birinji bognunda ýazylýar. Soňky bogunlarda o ýaly eşidilýän çekimlä derek a harpy ýazylýar.
dolok, oglon, owol, owsor ýaly geplense-de, dolak, oglan, owal, owsar ýaly ýazylýar.
Sada sözüň birinji bognunda gelen o sesi goşulyp ýazylýan goşma sözüň haýsy bognunda gelse-de o harpy ýazylýar.
Gündogar, günorta, günortan.
Sypat ýasaýjy -sow, sowult, -hor, -hon goşulmalardaky o sesi sözüň haýsy bognunda gelseler-de, olar o harpy bilen gazylýarlar.
Parahor, aksowult, damaksow.
Birinji bogunda o sesi gelen sözleriň öňünden bi- goşulmasy gelip, o sesi ikinji bogna geçse-de, oňa derek o harpy ýazylýar.
Sorag-bisorag, sowat-bisowat.
Türkmen diline rus dilinden geçen sözlerde o harpy sözüň her bir bognunda ýazylyp bilner.
Kolhoz, sowhoz, biohimiýa, traktor.
Ö harpy uzyn (bölüm, gök, dört, döş, köz) we gysga (böwet, göz, göle, göreş, köýnek) ö sesine derek ulanylýar. Ol sada sözleriň diňe birinji bognunda ýazylyp, soňky bogunlarda ö ýaly eşidilýän sese derek e harpy ýazylýar.
börök, jöwön, gözönök ýaly geplense-de, börek, jöwen, gözenek ýaly ýazylýar.
Sada sözüň birinji bognunda gelen ö sesi goşulyp ýazylýan goşma sözüň haýsy bognunda gelse-de ö harpy ýazylýar.
Bagröýken, gijöýlän ýolöten, guşgözi, mekgejöwen.
Birinji bogunda ö sesi gelen sözleriň öňünden bi- goşulmasy gelip, ö sesi ikinji bogna geçse-de, oňa derek ö harpy ýazylýar.
Döwlet-bidöwlet.
U harpy uzyn (uk, surat, duşmak) we gysga (ulag, uruş, ussa) u sesine derek ulanylýar.
Sada sözleriň birinji we ikinji bogunlaryndaky u sesine derek u harpy ýazylyp, ondan soňky bogunlarda eşidilýän u sesine derek bolsa y harpy ýazylýar.
Gurluşyk, durmuşymyz.
Ü harpy gysga (ülke, sübse, üçem) ü sesine derek ulanylýar. Uzyn ü sesini aňlatmak üçin bolsa, ü harpynyň yzyndan ý ýazylýar (çüýşe, süýt, üýşmek, güýç, çüý, süýşmek, tüýdük).
Y harpy uzyn aýdylýan (ys, gybat, gyz) we gysga aýdylýan (ygal, ylym, yssy, yşyk, şygyr) y sesine derek ulanylýar.
Ä harpy uzyn aýdylýan (bäş, bäri, gämik, däne, däri, mälim, şänik) we gysga aýdylýan (äkitmek, jähek, bähbit, mähir, mähnet, zähmet, şäher) ä sesi üçin ulanylýar.
B harpy sözüň başynda we sözüň ortasynda zarply dymyk p sesinden soň gelende, zarply b sesine derek (bal, bir, kepbe, gupba), başga ýagdaýlarda süýkeş b sesine derek (abat, sabyn, gabyk, gaba, sebet, gurbaga, bilbil) ulanylýar.
B hapry alynma sözlerden (romb, gerb, leb) başga sözleriň soňunda ýazylmaýar.
W harpy tegelek yşgalaňly dodagara w sesine (wada, gawun, aw, wekil, döwür, düwme, düw), internasional sözlerinde (waza, razwedka, rewizor) ýasy yşgalaňly dodak-diş w sesine derek ulanylýar.
G harpy dört sany ses üçin ulanylýar:
D harpy türkmen sözlerinde sözüň başynda we ortasynda eşidilen ýerinde ýazylyp, sözüň soňunda ýazylmaýar, internasional sözlerinde bolsa sözüň soňunda hem ýazylýar.
dag, adam, bedre, rekord.
Ž harpy sözüň eşidilen ýerinde ýazylýar: žanr, žurnal, aždarha, bagaž.
J harpy sözüň başynda we ortasynda ýazylyp, sözüň soňunda ulanylmaýar: jaý, jedel, jorap, eje, agy, monjuk. Emma käbir alynma sözleriň soňunda hem ýazylýar: kottej, kollej.
Z harpy sözüň hemme ýerinde ýazylýar.
az, zakazçy, zor, zehinli, zähmet, zergär.
Ý harpy sözüň hemme ýerinde -- başynda (ýüz, ýigit, ýüň), ortasynda (baýrak, goýy, geýim, çaýyr) we ahyrynda (baý, taý, çüý, aý) ýazylýar.
K harpy ortaky kentlewük k sesine (kümüş, ýüpek, ekiş, erik) we yzky kentlewük k sesine (kagyz, kaka, ak, gatyk, tokaý, bakja) derek ulanylýar.
L, m, n harplary sözüň hemme ýerinde gelip bilýär.
Ň harpy sözüň diňe başynda gelip bilmeýär, sözüň ortasynda we ahyrynda ýazylýar.
goňur, meňzeş, soň, müň, aň.
P, r, s, t harplary sözüň hemme ýerinde gelip bilýär.
F harpy sözüň hemme ýerinde gelip bilýär.
H harpy bogazda emele gelýän (habar, haýwan, hekaýa, hat, haly) we yzky kentlewük (wah, ahmyr, parh, nyrh) h seslerine derek ulanylýar.
Ç, ş harplary sözüň hemme ýerinde ýazylýar.