tutmak tut‧mak işlik

  1. Bir zady ellemek, el bilen saklap durmak, birine ýa-da bir zada el bilen ýapyşmak.

    • Boýnumyň çykan ýerinden tutdy-da, ýokaryk galdyrdy. (N. Pomma, Taýlak hyzzyn)

    • Gamşy gowmak tutsaň, eliňi gyýar. (nakyl)

  2. Ele düşürmek, ele salmak, aw ýa-da olja hökmünde almak.

    • Bu günki ýörüşde ýylan we leňňeç tutdy. («Mydam taýýar» gazeti)

    • Deňze belet bolmaklygyň hem balyk tutmakda uly peýdasy bar. («Sowet Türkmenistany» gazeti)

  3. Gurşap almak, örtmek, büremek, eýelemek.

    • Onuň bütin kellesini baş tutupdyr. (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde)

    • Bolçanka keseli bilen kesellän adamyň tenini ýara tutýar. («Sowet Türkmenistany» gazeti)

    • Stansiýanyň uly bölegini nar agaçlary tutýar. («Sowet Türkmenstanyň aýallary» žurnaly)

    • Asmanyň ýüzüni bulut tutdy.

  4. Bir zadyň ugruny başga tarapa sowmak, öwürmek.

    • Öý eýesi aýal ölügsi çyrany alyp, içki öýe tutdy. (A. Gowşudow, Mähri-Wepa)

  5. Hakyna, kireýine almak, hakyna, kireýine işletmek.

    • Sen, bar-da, iki sany paýtun tut! (M. Ibrahimow, Ol gün geler)

  6. Tussag etmek, azatlykdan mahrum etmek, gabamak.

  7. Bina etmek, gurmak, salmak.

    • Heleý, men seniň üstüňe ak öý tutjak bola-bola şu güne çenli tutup bilmän, hemişe seniň ýanyňda dili gysga bolup gelmegimden, ine indi şu gün, altmyş ýaşymdan soň gutulyp bildim. (N. Saryhanow, Saýlanan eserler)

  8. Asmak, germek, örtmek.

    • Jeren öýüň aýnalaryna perde tutdy.

  9. Geýime parawuz çekmek.

  10. Birini bir zadyň üstünde ele salmak, üstüni açmak, syryny bilmek.

  11. Dolmak, ýaýramak, ýaňlanmak.

    • Şowhunly sesler klubuň içini tutdy. (B. Pürliýew, Ilkinji gün)

    • Aýdym-saz owazy älemi tutdy. (B. Seýtäkow, Senemiň söýgüsi)

  12. Idetmek, saklamak.

    • Gurçuk tutmagy ussat aýallara tabşyrmaly. (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde)

  13. Bir ýerde ornaşmak, ýerleşmek, ýaşamak.

    • Bu ýerde bilbiller hem meken tutar. («Sowet edebiýaty» žurnaly)

  14. Biri-birine sepleşmek, ýapyşmak, ýelmeşmek.

    • Bukjany öňküsi ýaly ýelmejek boldy, emma öňküsi ýaly ýelim tutmady. (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde)

  15. Bir zat üçin häzirlik görmek, taýýarlyk görmek.

    • Şaýyňy tut, ýör gideli! («Sowet edebiýaty» žurnaly)

  16. Özüňi bir hili alyp barmak, gyraklaşmak, çetleşmek.

    • Soňky wagtlarda sen beýlekilere goşulmaýarsyň, özüňi çetde tutýarsyň. («Mydam taýýar» gazeti)

  17. Suwarmak, suw goýbermek.

    • Suw tutmagyň täze ýolun öwrendi, şol hakda ylmy iş ýazyp ýör indi. («Sowet edebiýaty» žurnaly)

  18. Gezemek, çenemek, gönülemek.

    • Garawul görnen gara tüpeň tutdy.

  19. Biriniň işini, kärini dowam etmek, alyp barmak.

    • Gämide ýerimi tutjak atam bar. (N. Amanow, A. Kowusow, Balykçylar)

Ýazuw düzgüni

Ýöňkeme bilen üýtgände ikinji bogunda u eşidilen ýerinde ýazylýar.

Meselem tutmak - tutdum, tutduň, tutupdyr.

arkasyny tutmak

seret arka 1

  • Seniň arkaňy tutasym gelmeýär. («Mydam Taýýar» gazeti)

  • Näme üçin geolog hem onuň arkasyny tutýar. (B. Pürliýew, Ilkinji gün)

at tutmak

Ýatlamak, agzamak.

  • Bu gelniň adyny kolhozçylar hormat bilen tutýarlar. (B. Pürliýew, Ilkinji gün)

bisarpa tutmak

Aýawsyz saklamak, tygşytsyz sarp etmek.

düýbüni tutmak

Düýp.

  • Biziň partiýamyzyň düýbüni tutujy. W. I. Lenin G. W. Plehanowyň ýalňyşlaryny, azaşmalaryny tankytlady. («Sowet Türkmenistany» gazeti)

  • Häzir biz uly depgin bilen täze hasylyň düýbüni tutýarys. («Sowet Türkmenistanynyň Aýallary» žurnaly)

düýp tutmak

seret düýp

eli galam tutmak

Hat ýazyp okap bilmek.

  • Näme, aýallaryň eli galan tutýany ýokmy?! (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde)

eli ýarag tutmak

seret el

  • Eli ýarag tutan watan goragyna at goýdy. («Sowet Türkmenistany» gazeti)

eňek tutmak

seret eňek

  • Özüniň bir eňegini tutýan bu garrynyň gürrüňine gidip, ýekeje oglumyň patasyny almadym. (A. Gowşudow, Powestler we hekaýalar)

eziz tutmak

seret eziz

  • Biz seni öz balamyzdan eziz tutýarys. («Sowet edebiýaty» žurnaly)

göz öňünde tutmak

seret göz

gözüňi tutmak

seret göz

  • Şol bir tam dyr çöregim, emdiren süýdüm gözüňi tutandyr. (A. Gowşudow, Powestler we hekaýalar)

gyzzyrma tutmak

seret gyzzyrma 1

  • Men şu gün ýaramak, agşam gyzzyrma tutdy. (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde)

ileri tutmak

seret ileri

kejine tutmak

seret keç

  • Aý, Hoşgeldi, sen hem kejine tutýarsyň. (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde)

oka tutmak

seret ok 1

özüňi tutmak

seret öz 1 1

  • Indi etjegimi bilerin, özümi tutaryn. (N. Saryhanow, Saýlanan eserler)

özüňi ýokary tutmak

seret öz 1

  • Biz Mommady halamazdyk, ol özüni bizden ýokary tutýardy ahyry. (N. Saryhanow, Saýlanan eserler)

sözüň ýer tutmazlyk

seret söz

  • Işiň görünmezdi, ýer tutman sözüň, «Güzeran» diýip darasaň-da gurt kimin. («Sowet Türkmenistanynyň Aýallary» žurnaly)

tanap tutmak

seret tanap

ýaka tutmak

seret ýaka

  • Adam ölmese, her bir zady görjek ekeni! -- diýip, ýakasyny tutdy. («Sowet edebiýaty» žurnaly)

ýas tutmak

seret ýas

  • Dul galan aýaly adamsynyň ýasyny tutmaga goýman, derrew satdylar. («Sowet Türkmenistanynyň Aýallary» žurnaly)

ýüz tutmak

seret ýüz 1

  • Näme habar bar? -- diýip, aňyrdan gelenleriň iň ýaşulusy hasaplap, Nepes aga ýüz tutdy. (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde)

  • Agitatorlar köne hormatly kolhozçylara ýüz tutdular. («Sowet Türkmenistany» gazeti)


Duş gelýän formalary
  • tutaly
  • tutalyň
  • tutam
  • tutamok
  • tutan
  • tutana
  • tutanda
  • tutandan
  • tutandygy
  • tutandygyna
  • tutandygyny
  • tutandyklary
  • tutandyklaryny
  • tutandyr
  • tutanlar
  • tutanlara
  • tutanlaram
  • tutanlary
  • tutanlaryna
  • tutanlarynda
  • tutanlaryndan
  • tutanlaryny
  • tutanlaryň
  • tutanlygy
  • tutanlyk
  • tutanmyş
  • tutanok
  • tutansoň
  • tutany
  • tutanym
  • tutanyma
  • tutanymda
  • tutanymy
  • tutanymyz
  • tutanymyzda
  • tutanymyzdan
  • tutanymyzy
  • tutanyna
  • tutanynda
  • tutanyndan
  • tutanyny
  • tutanynyň
  • tutanyň
  • tutanyňda
  • tutanyňyzda
  • tutar
  • tutar-da
  • tutara
  • tutardan
  • tutardy
  • tutardylar
  • tutardym
  • tutardyň
  • tutarlar
  • tutarlarmy
  • tutarly
  • tutarlyk
  • tutarmy
  • tutarsyň
  • tutarsyňyz
  • tutary
  • tutaryn
  • tutaryna
  • tutarys
  • tutarysmy
  • tutasy
  • tutasym
  • tutasyň
  • tutaý
  • tutaýan
  • tutaýdy
  • tutaýmagy
  • tutaýmak
  • tutaýmaly
  • tutaýmasa
  • tutaýsa
  • tutaýsak
  • tutaýsalar
  • tutaýsam
  • tutaýsaň
  • tutaýyn
  • tutaýyň
  • tutaňok
  • tutdugam
  • tutdugy
  • tutdugym
  • tutduk
  • tutdular
  • tutdularmy
  • tutdum
  • tutdum-da
  • tutdumy
  • tutdur
  • tutduň
  • tutduňmy
  • tutduňyz
  • tutduňyzmy
  • tutdy
  • tutdy-da
  • tutgun
  • tutjagy
  • tutjagymy
  • tutjagymyz
  • tutjagyna
  • tutjagyny
  • tutjagyňa
  • tutjak
  • tutjakdygy
  • tutjakdygyna
  • tutjakdygyny
  • tutjakdygyňyz
  • tutjakdyklary
  • tutjakdyklaryny
  • tutjakdylar
  • tutjaklar
  • tutjaklygy
  • tutjakmy
  • tutma
  • tutma-da
  • tutmady
  • tutmadygyň
  • tutmadyk
  • tutmadyklar
  • tutmadylar
  • tutmadym
  • tutmadyň
  • tutmadyňmy
  • tutmadyňyzmy
  • tutmaga
  • tutmaga-da
  • tutmagam
  • tutmagy
  • tutmagydyr
  • tutmagymy
  • tutmagymyz
  • tutmagyn
  • tutmagyna
  • tutmagynda
  • tutmagyndan
  • tutmagyny
  • tutmagynyň
  • tutmagyň
  • tutmagyňy
  • tutmagyňyz
  • tutmagyňyzy
  • tutmajagyny
  • tutmajak
  • tutmak
  • tutmakda
  • tutmakdan
  • tutmakdy
  • tutmakdyr
  • tutmaklaram
  • tutmaklary
  • tutmaklaryny
  • tutmaklyga
  • tutmaklygy
  • tutmaklygyna
  • tutmaklygynyň
  • tutmaklygyň
  • tutmaklyk
  • tutmaklykdan
  • tutmaklykdyr
  • tutmakçy
  • tutmalam
  • tutmalar
  • tutmalary
  • tutmalaryna
  • tutmalaryny
  • tutmalarynyň
  • tutmalaryň
  • tutmaly
  • tutmalydy
  • tutmalydygy
  • tutmalydygymy
  • tutmalydygyny
  • tutmalydyk
  • tutmalydyr
  • tutmalydyrlar
  • tutmalymy
  • tutman
  • tutmandy
  • tutmandygy
  • tutmandygyna
  • tutmandygyny
  • tutmandylar
  • tutmandyr
  • tutmandyrlar
  • tutmanlygy
  • tutmanmy
  • tutmansoň
  • tutmany
  • tutmanyma
  • tutmanymyzda
  • tutmanyň
  • tutmanyňda
  • tutmarsyň
  • tutmasa
  • tutmasa-da
  • tutmasak
  • tutmasalaram
  • tutmasam
  • tutmasana
  • tutmasaň
  • tutmasy
  • tutmasyn
  • tutmasyna
  • tutmasyndan
  • tutmasyny
  • tutmasynyň
  • tutmaz
  • tutmazdan
  • tutmazdy
  • tutmazdylar
  • tutmazlar
  • tutmazlygy
  • tutmazlygyny
  • tutmazlygynyň
  • tutmazlyk
  • tutmazlykdan
  • tutmazmy
  • tutmazymyzdan
  • tutmazyndan
  • tutmaýan
  • tutmaýandygy
  • tutmaýandygyny
  • tutmaýany
  • tutmaýar
  • tutmaýardy
  • tutmaýardylar
  • tutmaýarlar
  • tutmaýarsyň
  • tutmaýyn
  • tutmaň
  • tutmuş
  • tutsa
  • tutsa-da
  • tutsak
  • tutsalar
  • tutsalaram
  • tutsam
  • tutsam-da
  • tutsana
  • tutsaň
  • tutsaňam
  • tutsaňyz
  • tutsun
  • tutsunlar
  • tutubam
  • tutup
  • tutupdy
  • tutupdyk
  • tutupdylar
  • tutupdym
  • tutupdyr
  • tutupdyr-da
  • tutupdyrlar
  • tutupmy
  • tutupsyň
  • tutupsyňyz
  • tutuň
  • tutýan
  • tutýan-da
  • tutýanam
  • tutýandan
  • tutýandandy
  • tutýandygy
  • tutýandygymyz
  • tutýandygyna
  • tutýandygyndan
  • tutýandygyny
  • tutýandygynyň
  • tutýandygyňy
  • tutýandyklaryny
  • tutýandyr
  • tutýandyrlar
  • tutýanlar
  • tutýanlara
  • tutýanlaram
  • tutýanlardan
  • tutýanlary
  • tutýanlarynyň
  • tutýanlaryň
  • tutýanlygy
  • tutýanlygydyr
  • tutýanlygyndan
  • tutýanlygyny
  • tutýanlygyňy
  • tutýany
  • tutýanym
  • tutýanymy
  • tutýanyna
  • tutýanyny
  • tutýanyň
  • tutýanyňmy
  • tutýanyňy
  • tutýanyňyz
  • tutýança
  • tutýar
  • tutýar-da
  • tutýardy
  • tutýardyk
  • tutýardylar
  • tutýardym
  • tutýarka
  • tutýarlar
  • tutýarmy
  • tutýarsyň
  • tutýarsyňyz
  • tutýaryn
  • tutýarys